Deeltjes

Quantumpioniers (0): wat voorafging

DoorJort de Groot

In de serie 'Quantumpioniers' bespreekt Jort de Groot het leven en het werk van natuurkundigen die belangrijke bijdragen hebben geleverd aan de ontwikkeling van quantummechanica. Dit 'nulde' deel gaat over ontwikkelingen vóór de 20e eeuw die uiteindelijk zouden leidden tot het quantumbegrip.

Lees meer

Heelal

Een gespaghettificeerde ster

DoorMarcel Vonk
4 min

Sinds een paar decennia zien astronomen vanuit zwarte gaten uitbarstingen van elektromagnetische straling komen. Er werd aangenomen dat zulke uitbarstingen afkomstig zijn van uit elkaar getrokken sterren, maar pas nu is zulke ‘spaghettificatie’ ook echt waargenomen.

Materie

Terugkijken: lezingen FYSICA

DoorMarcel Vonk
2 min

De Nederlandse Natuurkundige Vereniging, die dit jaar precies een eeuw bestaat, organiseert jaarlijks de natuurkundeconferentie FYSICA. De opnames van de online-editie van dit jaar – mét voordrachten van twee Nobelprijswinnaars – zijn inmiddels terug te kijken.

Materie

Hoe groot is een scherf?

DoorMarcel Vonk
6 min

Laat een drinkglas in diggelen vallen, en de scherven zullen variëren van groot tot extreem klein. Bij het kapotte glas van een bushokje hebben alle scherven juist vrijwel dezelfde grootte. Welke natuurkunde zit er achter dat verschil?

Materie

Hoe werkt gekkotape?

DoorMarcel Vonk
4 min

Gekkotape is een doe-het-zelftape die net als het gelijknamige beestje goed aan allerlei oppervlakken kan plakken. De naam doet vermoeden dat de onderliggende natuurkunde ook hetzelfde is, maar is dat ook zo?

Deeltjes

Oneindige torens van deeltjes

DoorDamian van de Heisteeg
14 min

Maak een verre wandeling, en je komt vanzelf bijzondere dingen tegen. Voor theorieën van quantumzwaartekracht lijkt een soortgelijk verschijnsel plaats te vinden: leggen we een lange afstand af in de zogenaamde veldenruimte van deze theorieën, dan komen we ’torens’ van lichte deeltjes tegen.

Serie: Fouriertransformaties
Deeltjes

Fouriertransformaties (4): roosters en fononen

DoorLieuwe Bakker
Deel 4
12 min

In het vierde en laatste deel van zijn serie over fouriertransformaties beschrijft Lieuwe Bakker hoe zulke transformaties erg nuttig kunnen zijn voor het beschrijven natuurverschijnselen die van nature periodiek zijn, zoals de posities van atomen in een kristalrooster.

Deeltjes

Helgoland

DoorEvita Verheijden
8 min

In zijn nieuwste boek Helgoland beschrijft Carlo Rovelli de geschiedenis en filosofie van de quantummechanica. Rijk aan anekdotes, filosofische bespiegelingen én gedegen uitleg, is het boek zeer de moeite waard voor zowel leek als expert.

Foto 51 en Rosalind Franklin
Materie

Rosalind Franklin en haar foto van DNA

DoorJans Henke
10 min

Het is vandaag precies 63 jaar geleden dat de kristallograaf Rosalind Franklin overleed. Franklin was een pionier in het gebruik van röntgenstraling voor het bestuderen van de structuur van DNA, RNA en virussen.

Heelal

Kosmisch spinrag in kaart gebracht

DoorMarcel Vonk
4 min

Een internationaal team van astronomen heeft voor het eerst een stukje kosmisch web in kaart gebracht. Dat lukte zonder daarbij gebruik te hoeven maken van felle quasars.