Heelal

Kosmologisch biljart

DoorSarah Jansen

Een ‘kosmologisch biljart’, waarin delen van het universum zélf de biljartballen zijn, klinkt als het onderwerp van een sciencefictionfilm met speciale effecten om draaierig van het worden. Toch is het niet uitgesloten dat dit vreemde spel zich daadwerkelijk afspeelt in ons universum.

Lees meer

biljart
Heelal

Kosmologisch biljart

DoorSarah Jansen
8 min

Een ‘kosmologisch biljart’, waarin delen van het universum zélf de biljartballen zijn, klinkt als het onderwerp van een sciencefictionfilm met speciale effecten om draaierig van het worden. Toch is het niet uitgesloten dat dit vreemde spel zich daadwerkelijk afspeelt in ons universum.

strontium
Deeltjes

De waarde van een goede buur

DoorMarcel Vonk
10 min

Natuurkundigen hebben een belangrijke eigenschap van strontiumatomen, een nuttig element voor moderne toepassingen in atoomklokken en quantumcomputers, met ongekende precisie kunnen bepalen. Daarvoor maakten ze slim gebruik van een nabijgelegen wolk van rubidiumatomen.

Euclid Deep Field
Heelal

A new language for cosmology

DoorFacundo Rost
6 min

Op 2 juli 2025 promoveerde Facundo Rost op zijn proefschrift “A Novel Language for Spinning (A)dS Correlators”. In dit Engelstalige artikel legt Facundo uit waar zijn promotieonderzoek over ging, en naar welke “nieuwe taal voor de kosmologie” de titel van zijn proefschrift verwijst.

elodea densa
Materie

De perfecte vorm voor alle omstandigheden

DoorMarcel Vonk
4 min

Optimale stapelingsproblemen inspireren wiskundigen al eeuwenlang. Biofysici voegen nu een extra dimensie toe aan die vraag: hoe ordenen chloroplasten zich optimaal binnen cellen, als de betekenis van “optimaal” in de loop der tijd verandert?

balans
Serie: Students on Science
Deeltjes

The Universe’s Balance on a Razor’s Edge

DoorMike Keizer
Deel 13
8 min

In de serie ‘Students on Science’ presenteren we Engelstalige artikelen die zijn geschreven door studenten van het vak Wetenschapscommunicatie aan de UvA. Vandaag beschrijft Mike Keizer het hierarchieprobleem: de verbazende balans tussen verschillende krachten in de natuur.

Frederic Schuller
Serie: Podcasts
Heelal

Van elektromagnetisme naar zwaartekracht

DoorSilvester Borsboom
Deel
2 min

Wat kun je te weten komen over de zwaartekracht door alleen maar te eisen dat de elektromagnetische theorie welgedefinieerd is? Hoe kun je het natuurkunde-onderwijs het best vormgeven? En waarom geven we om academische vrijheid?

zoektocht
Serie: Vraag het een natuurkundige
Heelal

Paradigmaverschuivingen: bewegende wetenschap

DoorAriane Waitz
Deel 5
10 min

In de rubriek “Vraag het een natuurkundige” beantwoorden we vragen van onze lezers. In deze vijfde editie behandelen we de vraag van lezer Max: hoe komt het dat de lijst van onopgeloste problemen en onbeantwoorde vragen in de fundamentele natuurkunde en kosmologie steeds groeit?

What if? - Randall Munroe
Materie

Kijktip: xkcd op YouTube

DoorJort de Groot
2 min

Wat gebeurt er als je in een nucleair opslagbad zwemt? Wat als de aarde elke seconde met één centimeter groeit? En wat als je de Niagara-watervallen door een rietje laat stromen?

cat control
Materie

Controlling Schrödinger’s cat

DoorChristian Ventura Meinersen
6 min

Quantummechanica speelt een steeds grotere rol in allerlei technologische toepassingen. De vraag “hoe breng je een systeem efficiënt in een bepaalde quantumtoestand?” staat daarbij vaak centraal. In dit Engelstalige artikel legt Christian Ventura Meinersen uit hoe een meetkundige benadering daarbij behulpzaam kan zijn.