Heelal

Zwaar, zwaarder, zwaarst!

DoorJildou Hollander

Zwarte gaten zijn er in alle soorten en maten. Theoretisch zouden er echter van bepaalde massa's nauwelijks zwarte gaten in het heelal moeten voorkomen. Toch zien we ook die; de grote vraag is dus: waarom?

Lees meer

krabnevel
Serie: Zwarte gaten
Heelal

Zwaar, zwaarder, zwaarst!

DoorJildou Hollander
Deel 18
8 min

Zwarte gaten zijn er in alle soorten en maten. Theoretisch zouden er echter van bepaalde massa’s nauwelijks zwarte gaten in het heelal moeten voorkomen. Toch zien we ook die; de grote vraag is dus: waarom?

monte carlo casino
Deeltjes

Wiskunde die de toekomst voorspelt

DoorSarah Jansen
16 min

Het weer of de financiële markten van morgen worden mede bepaald door het weer of de financiële markten van vandaag. Zulke systemen kun je heel mooi beschrijven met “markovketens”. Sarah Jansen legt uit wat dat zijn, en hoe je zo met wiskunde de toekomst (een beetje) kunt voorspellen.

keten van oscillatoren
Materie

De golf die blijft ademen

DoorMarcel Vonk
6 min

Solitonische golven, die langdurig dezelfde vorm en bewegingsrichting houden, intrigeren natuurkundigen al bijna twee eeuwen. In de praktijk doven zulke golven uiteindelijk uit, maar een team van natuurkundigen heeft nu ontdekt hoe je heel stabiele solitonen kunt creëren.

Plato en Aristoteles
Heelal

Theorieën uit het verleden: Plato

DoorAriane Waitz
16 min

Theorieën over de natuur zijn al zo oud als de mensheid zelf. Ariane Waitz bespreekt voorlopers van wat we vandaag de dag “theoretische natuurkunde” zouden noemen. Vandaag: Het wereldbeeld van Plato, waarin voorlopers van de kosmologie en de atoomleer al terug te vinden zijn.

sneeuwvlok
Heelal

Asymptotic Symmetries

DoorAmeya Kadhe
22 min

Het begrip “symmetrie” is niet eenvoudig toe te passen op het heelal als geheel. Om toch grip op die symmetrie te krijgen, gebruiken natuurkundigen “asymptotische symmetrieën”. In dit Engelstalige artikel legt Ameya Kadhe uit waarom die kijk op het heelal tot interessante resultaten leidt.

zebra's
Materie

Hoe een zebra zijn strepen verdient

DoorJildou Hollander
8 min

Alan Turing kraakte niet alleen codes; hij was ook geïnteresseerd in de wetenschap achter patronen in de natuur. Met een eenvoudig door Turing bedacht model kun je begrijpen hoe zebra’s hun strepen krijgen, en hoe andere soortgelijke patronen ontstaan.

schommel
Heelal

De symmetrie van de zwaartekracht

DoorSilvester Borsboom
16 min

Drie van de vier fundamentele natuurkrachten begrijpen we goed dankzij een bijzonder soort symmetrie die ze vertonen: ijksymmetrie. Heeft de vierde, de zwaartekracht, ook zo’n symmetrie? Silvester Borsboom legt uit dat dat inderdaad het geval is, maar dat daar wel wat haken en ogen aan zitten.

jurk
Materie

Physics meets fashion

DoorMarcel Vonk
6 min

Tijdens de Paris Haute Couture Week werd enkele weken geleden een wel heel bijzondere look gepresenteerd door modeontwerper Iris van Herpen: een lichtgevende jurk, gemaakt van 125 miljoen levende algen. Designers en natuurkundigen werkten samen om de unieke look tot leven te brengen.

vogels
Serie: Waar komt massa vandaan?
Deeltjes

Waar komt massa vandaan? IJktheorieën

DoorPim van den Heuvel
Deel 2
14 min

Waar komt massa vandaan? In de langlopende serie artikelen over de herkomst van massa op het fundamenteelste niveau beschrijft Pim van den Heuvel vandaag het concept van ijktheorieën.