Tag

Zwarte gaten

94 artikelen
Heelal

De vlinder en de orkaan

DoorJeremy van der Heijden
12 min

In de natuurkunde kom je vaak chaotische systemen tegen: in vloeistoffen, in de weersvoorspelling of op de biljarttafel – maar ook bij het beschrijven van zwarte gaten. In het eerste artikel uit een reeks over de chaos van zwarte gaten bespreekt Jeremy van der Heijden het vlindereffect en ergodiciteit.

zwart gat
Heelal

Hoe maak je een zwart gat in het lab?

DoorJasper van Wezel
12 min

Tegenwoordig kunnen we enkele zwarte gaten in het heelal op de foto zetten. Maar kunnen we ook zwarte gaten maken – of op zijn minst: nabootsen – in laboratoria op aarde? En is dat gevaarlijk, of alleen maar leerzaam?

Heelal

Buitensporig zware zwarte gaten

DoorSuzanne Bintanja
8 min

Het heelal is zo’n 13,8 miljard jaar oud. Recent zijn zwarte gaten waargenomen die bijna even oud zijn – maar hoe konden die zwarte gaten zo vroeg in het heelal al ontstaan? Dat raadsel willen astronomen en kosmologen graag oplossen.

BlackGEM
Heelal

Help mee met zoeken naar zwarte gaten!

DoorJildou Hollander
6 min

Astronomen schakelen jouw hulp in! Met de BlackHoleFinder app kan iedereen helpen om signalen uit de ruimte te classificeren en daarmee de wetenschappers assisteren in hun zoektocht naar geboorteplaatsen van zwarte gaten.

Heelal

Dimensie-analyse en zwarte gaten

DoorPim van den Heuvel
12 min

Dimensie-analyse: een wiskundig trucje dat in de natuurkunde enorm behulpzaam is. Zo kun je, zonder ingewikkelde berekeningen te doen, er van alles mee leren over bijvoorbeeld zwarte gaten.

Proefschrift Jeremy van der Heijden
Heelal

Chaos, wormgaten, en holografie

DoorJeremy van der Heijden
10 min

Hoe ziet een quantumtheorie voor zwarte gaten eruit? Wat heeft chaostheorie te maken met wormgaten? En wat bedoelen we als we zeggen dat het universum een hologram is? Dit alles komt ter sprake in het proefschrift dat QU-redacteur Jeremy van der Heijden vrijdag verdedigt.

wormgat
Geen categorie

Getaltheorie en zwarte gaten

DoorSuzanne Bintanja
8 min

Op het eerste gezicht hebben zwarte gaten en getaltheorie, de tak van wiskunde die eigenschappen van gehele getallen bestudeert, weinig met elkaar gemeen. Wie wat dieper in de wiskunde duikt, vindt echter diepe connecties tussen de twee vakgebieden, die de mysteries rondom zwarte gaten kunnen helpen ophelderen.

Heelal

Beweging rond zwart gat slecht voorspelbaar

DoorMarcel Vonk
6 min

De banen van 27 sterren die ronddraaien op kleine afstand van het zwarte gat in het centrum van onze Melkweg, zijn zo chaotisch dat onderzoekers niet betrouwbaar kunnen voorspellen waar ze over zo’n 500 jaar zijn, zo blijkt uit nieuwe simulaties.

drie detectoren van LISA die in een baan rond de zon zweven
Heelal

De achtertuin van een zwart gat

DoorMarcel Vonk
4 min

Toekomstige zwaartekrachtgolfdetectoren in de ruimte zullen langdurige metingen kunnen maken. Een onderzoeksteam heeft nu laten zien dat we hiermee onderscheid zullen kunnen maken tussen schijven van gas, donkere materie, en ultra-lichte deeltjes rondom zwarte gaten.