Materie

De computer als dronken creatieveling

DoorSimon Ilić

De natuurkunde is vaak inspiratie voor kunstmatige intelligentie - zoals ook blijkt uit de recente Nobelprijzen. Gastauteur Simon Ilić legt uit hoe het natuurkundige begrip diffusie te maken heeft met generatieve AI, zoals Dall.E en Stable Diffusion.

Lees meer

guitar.jpg
Geen categorie

Waarom klinkt een gitaar anders dan een piano?

DoorGerben Oling
6 min

Waarom klinkt een gitaar anders dan een piano? Op beide instrumenten maak je geluid door een snaar te laten trillen. Maar vrijwel iedereen zal direct het verschil tussen een gitaar en een piano horen, zelfs als ze precies dezelfde melodie spelen.

dauw.jpg
Geen categorie

Van damp tot dauw: het werk van Van der Waals

DoorJorrit Kruthoff
6 min

Volgende week, op 23 november, is de geboortedag van de Nederlandse fysicus Johannes Diderik van der Waals. De Nederlander heeft talloze bijdragen aan de fysica op zijn naam staan; vandaag bespreken we zijn bijdrage aan de theorie van fase-overgangen, waarvoor hij in 1910 de Nobelprijs won.

media.jpg
Geen categorie

Het donkere heelal in het nieuws

DoorMarcel Vonk
2 min

Afgelopen dinsdag verscheen het nieuwe artikel van fysicus Erik Verlinde, waarin hij zijn ideeën over zwaartekracht, donkere materie en donkere energie uiteenzet. Dat leidde ook in de media tot bijzonder veel aandacht. Een overzicht voor wie alles nog eens wil nalezen.

agenda.jpg
Serie: Wetenschapsagenda
Geen categorie

Wetenschapsagenda (0): De vragen

DoorMarcel Vonk
Deel 1
10 min

Sinds 2015 heeft Nederland een Nationale Wetenschapsagenda: een lijst van 140 wetenschappelijke vragen die het wetenschappelijk onderzoek in Nederland in de komende jaren een richting moeten geven. Welke vragen zijn interessant voor de fundamentele natuurkunde?

diffusie_inkt.jpg
Geen categorie

Diffusie makkelijk gemaakt: dimensie-analyse

DoorJeroen Spandaw
10 min

In een grote bak water laat je in het midden een druppel inkt vallen. Hoe snel verspreidt zich die inkt? Het blijkt dat deze vraag verrassend eenvoudig te beantwoorden is met een slimme truc: dimensie-analyse.

Geen categorie

Het Principe van Mach

DoorMax Oosterbeek
6 min

Het principe van Ernst Mach wordt vaak genoemd als onderliggend principe voor de algemene relativiteitstheorie. Maar wat houdt dat principe precies in, en komt het in de uiteindelijke relativiteitstheorie ook wel voor?

water_centered.jpg
Geen categorie

Waarom is water doorzichtig en appelstroop niet?

DoorJorrit Kruthoff
6 min

Sommige materialen zoals water laten licht heel gemakkelijk door, terwijl voor andere materialen zoals witte verf dat niet zo eenvoudig gaat. In dit artikel zien we waarom, en wat dit te maken heeft met de Nobelprijzen van 1977 en 2014.

dark_matter_distribution.jpg
Geen categorie

De kosmos in kaart gebracht

DoorManus Visser
8 min

Ons beeld van het universum is in de loop van de geschiedenis telkens weer aangepast. Waarom duurt het vaak zo lang voordat radicaal nieuwe ideeën over het universum worden geaccepteerd? Deze en andere vragen behandelt astronome Priya Natarajan in haar nieuwe boek.

potential7_square.png
Geen categorie

Topologische materialen en quantumcomputers

DoorMarcel Vonk
4 min

De Nobelprijs voor Natuurkunde ging dit jaar naar het exotische vakgebied van topologische materialen, dat nog volop in ontwikkeling is. Zo heeft de Utrechtse natuurkundige Cristiane Morais Smith met theoretisch onderzoek naar bosonen in een optisch rooster interessante nieuwe materiaaleigenschappen ontdekt.