Materie

De computer als dronken creatieveling

DoorSimon Ilić

De natuurkunde is vaak inspiratie voor kunstmatige intelligentie - zoals ook blijkt uit de recente Nobelprijzen. Gastauteur Simon Ilić legt uit hoe het natuurkundige begrip diffusie te maken heeft met generatieve AI, zoals Dall.E en Stable Diffusion.

Lees meer

jasmin-sessler-egqr_zud4ni-unsplash.jpg
Materie

The toilet paper dilemma

DoorAlonso Corrales-Salazar
20 min

Zelfs achter de meest alledaagse dilemma’s gaat de nodige interessante wiskunde schuil. Zo blijkt de vraag of je tijdens een virusuitbraak extra toiletpapier moet inslaan een boeiende speltheoretische achtergrond te hebben.

ice-water-glass-cold.jpg
Materie

How symmetries dictate physics

DoorGreg Mathys
14 min

Soms is de symmetrie van een natuurkundig systeem zo groot dat we alleen op basis daarvan al het gehele gedrag ervan kunnen begrijpen. In dit (Engelstalige) artikel beschrijft Greg Mathys dit idee, de ‘conformal bootstrap’.

goggles_sq.jpg
Materie

Een mini-lens met een aan/uitschakelaar

DoorMarcel Vonk
4 min

Natuurkundigen hebben een nieuw type lens geconstueerd met een dikte van slechts een enkele laag atomen, die naar believen aan en uit kan worden gezet. Dergelijke regelbare optische elementen hebben bijvoorbeeld toepassingen in de virtual reality.

figuur1_sq.jpg
Deeltjes

Quantummechanica en energieverlies

DoorLieuwe Bakker
18 min

Quantummechanica toepassen op grote systemen, met veel deeltjes en energieverlies, is niet eenvoudig. Lieuwe Bakker legt uit hoe je ook in zulke omstandigheden iets aan de wetten van de quantumfysica kunt hebben.

reactor.jpg
Deeltjes

Koude fusie: feit en fictie

DoorMichiel Rollier
16 min

Het zou een bijna onuitputtelijke nieuwe bron van energie kunnen zijn: koude kernfusie. Wat kan er wel, wat kan er niet, en wat is er in het verleden al geprobeerd om koude fusie voor elkaar te krijgen?

Materie

Synchronisatie

DoorJohan Dubbeldam
8 min

We zien in de natuur en in het dagelijks leven vaak dat verschijnselen synchroon lopen, of zelfs synchroon gáán lopen. Wat is de natuurkunde achter synchronisatie? Gastauteur Johan Dubbeldam legt het uit.

dimensies.png
Heelal

Dimensies in vijf moeilijkheidsgraden

DoorMarcel Vonk
2 min

Het tijdschrift Wired maakte een YouTube-serie waarin experts wetenschappelijke begrippen uitleggen op vijf niveaus: aan een kind, een scholier, een student, een promovendus en een collega-expert. Zo legt natuurkundige Sean Carrol het begrip ‘dimensies’ uit.

aarde.jpg
Heelal

Hoe weeg je de aarde?

DoorJeremy van der Heijden
12 min

De aarde weegt iets minder dan 6 quadriljoen kilogram, een getal van 25 cijfers. Verrassend genoeg was dat getal al aan het einde van de achttiende eeuw bekend. Jeremy van der Heijden legt uit hoe je de aarde weegt.

franck-hertz.jpg
Deeltjes

Het Franck-Hertz-experiment

DoorEvita Verheijden
6 min

Afgelopen vrijdag was het precies 106 jaar geleden dat het Franck-Hertz-experiment werd gepubliceerd. Hoewel de onderzoekers dat zelf nog niet beseften, was dit de eerste bevestiging van Niels Bohrs quantummechanische atoommodel.