Materie

De computer als dronken creatieveling

DoorSimon Ilić

De natuurkunde is vaak inspiratie voor kunstmatige intelligentie - zoals ook blijkt uit de recente Nobelprijzen. Gastauteur Simon Ilić legt uit hoe het natuurkundige begrip diffusie te maken heeft met generatieve AI, zoals Dall.E en Stable Diffusion.

Lees meer

Bomtester
Deeltjes

Een quantum-bomtester

DoorMarcel Vonk
10 min

Een van de bijzondere eigenschappen van de quantummechanica is het idee dat een deeltje op meerdere plekken tegelijk kan zijn: superpositie. Dat misschien wat vaag en abstract klinkende idee heeft allerlei verrassend concrete toepassingen. Zo kun je er zelfs bommen mee testen!

Zwart gat
Serie: Hawkingstraling: ruis of informatie?
Heelal

Hawkingstraling: ruis of informatie?

DoorWatse Sybesma
Deel
8 min

Als je een dagboek in een zwart gat gooit, hoelang duurt het dan voor iemand kan achterhalen wat erin stond? Het verrassende antwoord: dat hangt ervanaf hoe oud het zwarte gat is!

Sculptor-dwergsterrenstelsel
Heelal

Donkere materie nog ongrijpbaarder dan gedacht

DoorMarcel Vonk
4 min

Donkere materie is nog ongrijpbaarder dan voorheen werd gedacht. Verdwijnende donkere materie zou weliswaar een signaal moeten uitzenden vanuit dwergsterrenstelsels rond de Melkweg, maar doet dat maar héél langzaam.

Venus voor de zon
Heelal

Een meting van de Venusovergang

DoorJeremy van der Heijden
12 min

De planeet Venus was deze week in het nieuws omdat er in de atmosfeer fosfine-moleculen zijn ontdekt. Maar Venus houdt ons al veel langer bezig: aan het eind van de achttiende eeuw was de planeet ook groot nieuws, om een heel andere reden.

Materie

Hoe werkt een atoombom?

DoorJans Henke
12 min

Vorige maand was het 75 jaar geleden dat twee verwoestende atoombommen op Hiroshima en Nagasaki vielen. Wat is de natuurkunde achter atoombommen, en wat maakt ze zo gevaarlijk?

Serie: Fouriertransformaties
Materie

Fouriertransformaties: van warmte tot beeldbewerking

DoorLieuwe Bakker
Deel 1
28 min

Golven en trillingen komen overal in de natuurkunde terug. Joseph Fourier ontdekte een prachtige manier om zulke golfverschijnselen (en allerlei andere functies) wiskundig te beschrijven.

map of quantum physics
Deeltjes

Een kaart van de quantumfysica

DoorMarcel Vonk
2 min

We kennen Dominic Walliman van de mooie natuurkundige posters en YouTube-filmpjes die hij maakt. Recent heeft hij een prachtig nieuw project afgerond: een uitgebreide kaart van de quantumfysica.

Zak met goud
Heelal

Zakken goud achter de horizon

DoorEvita Verheijden
8 min

Het gegeven dat zwarte gaten een entropie hebben, brengt vele vraagstukken met zich mee, zoals de veelbesproken informatieparadox. Een andere, minder bekende paradox is die van de ‘zak goud’: in dit geval niet onderaan de regenboog, maar achter de horizon van een zwart gat.

Twee bits in een atoom
Deeltjes

Twee bits in één atoom

DoorMarcel Vonk
4 min

Onderzoekers van de TU Delft zijn erin geslaagd om twee verschillende soorten magnetisme in een enkel atoom onafhankelijk van elkaar te manipuleren. De nieuwe ontdekking maakt het mogelijk om, op termijn, twee bits aan informatie op te slaan in één atoom.