Materie

De computer als dronken creatieveling

DoorSimon Ilić

De natuurkunde is vaak inspiratie voor kunstmatige intelligentie - zoals ook blijkt uit de recente Nobelprijzen. Gastauteur Simon Ilić legt uit hoe het natuurkundige begrip diffusie te maken heeft met generatieve AI, zoals Dall.E en Stable Diffusion.

Lees meer

Zwart gat
Serie: Hawkingstraling: ruis of informatie?
Heelal

Hawkingstraling: ruis of informatie? (2)

DoorWatse Sybesma
Deel
8 min

Als je een dagboek in een zwart gat gooit, hoelang duurt het dan voor iemand kan achterhalen wat erin stond? Het verrassende antwoord: dat hangt ervan af hoe oud het zwarte gat is! (Deel 2/2)

einstein
Heelal

Boekrecensie: in Einsteins voetsporen

DoorLieuwe Bakker
6 min

De taal van de natuurkunde is de wiskunde. In populairwetenschappelijke teksten wordt die wiskunde vaak helemaal weggelaten, maar voor sommige onderwerpen is dat helemaal niet nodig. In de boekenreeks “Hoe u dat zelf had kunnen ontdekken” zoekt Harm van der Lek de gulden middenweg.

superkamiokande.jpg
Deeltjes

Protonverval: op zoek naar nieuwe fysica

DoorDamian van de Heisteeg
8 min

Protonen en neutronen, de bouwstenen van onze atomen, lijken extreem stabiel. Toch zoeken natuurkundigen in grote detectoren naar zeldzame processen waarbij protonen vervallen, in de hoop zo nieuwe natuurkunde te ontdekken.

Heelal

Het monster in ons sterrenstelsel

DoorMarcel Vonk
2 min

Nobelprijswinnaar Andrea Ghez gaf in 2018 voor het World Science Festival een online masterclass over de zoektocht naar het zwarte gat in ons eigen Melkwegstelsel. De masterclass is gratis online beschikbaar.

Wilsonvat
Serie: Fouriertransformaties
Deeltjes

De onzekerheidsrelatie en golfpakketjes

DoorLieuwe Bakker
Deel 2
12 min

Enkele weken geleden schreef Lieuwe Bakker een artikel over Fouriertransformaties. In dit vervolgartikel laat hij zien wat deze transformaties te maken hebben met Heisenbergs onzekerheidsrelatie in de quantummechanica.

M87*
Heelal

Een wiebelend zwart gat

DoorMarcel Vonk
4 min

Het EHT-team dat vorig jaar de eerste foto van de schaduw van een zwart gat publiceerde, heeft met de daarmee opgedane kennis archiefdata uit de periode 2009-2013 geanalyseerd en concludeert dat de schaduw in de loop van de jaren ‘wiebelt’.

Mars
Heelal

Een blik op de rode planeet

DoorMarcel Vonk
4 min

Is je de afgelopen weken een felle rode stip aan de hemel opgevallen? De planeet Mars is op dit moment extra goed zichtbaar. Wie Mars ook eens zelf wil zien, kan op woensdag 14 oktober terecht op de  livestream van het Anton Pannekoek Instituut.

Heelal

Nobelprijs natuurkunde 2020 voor zwarte gaten

DoorMarcel Vonk
4 min

Roger Penrose, Reinhard Genzel en Andrea Ghez hebben de Nobelprijs voor de natuurkunde gewonnen. Penrose ontdekte dat zwarte gaten kunnen – en zelfs moeten – bestaan; Genze en Ghez ontdekten een daadwerkelijk exemplaar in het binnenste van onze Melkweg.

Miranda Cheng
Materie

Kan wiskunde alles beschrijven?

DoorMarcel Vonk
2 min

Grote Vragen is een VPRO-serie waarin wetenschapsjournalist Rob van Hattum een reis door de wetenschap maakt. In de meest recente aflevering, “Kan de wiskunde alles beschrijven?” komt mathematisch fysicus Miranda Cheng aan het woord.