Materie

De computer als dronken creatieveling

DoorSimon Ilić

De natuurkunde is vaak inspiratie voor kunstmatige intelligentie - zoals ook blijkt uit de recente Nobelprijzen. Gastauteur Simon Ilić legt uit hoe het natuurkundige begrip diffusie te maken heeft met generatieve AI, zoals Dall.E en Stable Diffusion.

Lees meer

Serie: Viva Fysica
Materie

Terugkijken: Viva Fysica 2021

DoorMarcel Vonk
Deel 5
2 min

Op vrijdag 29 januari was Viva Fysica, het jaarlijkse congres voor docenten en leerlingen over de actuele ontwikkelingen in de natuurkunde. De lezingen van de dag en de virtuele rondleiding op het CERN zijn nu online terug te kijken.

Deeltjes

Een quantum-ommetje

DoorJeremy van der Heijden
12 min

Wat hebben een poolwandeling, een ijsbeer en een jachtgeweer te maken met de quantummechanica? Het antwoord: ‘Berryfasen’. Jeremy van der Heijden legt in dit artikel uit wat dat zijn.

stofstorm
Heelal

Van stofstorm tot planeet

DoorMarcel Vonk
4 min

Een team van sterrenkundigen heeft een wervelwind van stof en gruis ontdekt in een baan rond een jonge ster. In het gruis is zich mogelijk een planeet aan het vormen.

dobbelstenen.jpg
Deeltjes

Lev Landau en de dichtheidsmatrix

DoorMarcel Vonk
14 min

22 januari is de geboortedag van de natuurkundige Lev Landau. Een van zijn vele ontdekkingen was de quantummechanische dichtheidsmatrix – een constructie die een verrassende rol speelt bij het begrijpen van zwarte gaten.

Zwart gat
Heelal

Nobel lectures: zwarte gaten

DoorMarcel Vonk
2 min

In oktober 2020 werden de Nobelprijzen toegekend. De bijbehorende Nobellezingen, waar de prijswinnaars op begrijpelijk niveau hun onderzoek toelichten, werden in december online gegeven – en die lezingen zijn via YouTube terug te kijken.

Heelal

Extra dimensies oprollen

DoorDamian van de Heisteeg
12 min

Extra dimensies zijn populair in de snaartheorie, maar snaartheoreten waren niet de eersten die dit idee bestudeerden. Nadat de relativiteitstheorie door Einstein was ontwikkeld, probeerden natuurkundigen zijn wetten al toe te passen in hogere dimensies. Dat leidde tot een verrassend inzicht.

Materie

Noch vloeibaar, noch vast

DoorMarcel Vonk
6 min

Een interdisciplinair team van onderzoekers heeft een nieuwe materietoestand ontdekt, vloeibaar glas, met structuureigenschappen die tot nu toe niet eerder waren waargenomen. De ontdekking leidt tot nieuwe inzichten in de eigenschappen en fase-overgangen van glas.

Serie: Fouriertransformaties
Deeltjes

Fourieranalyse (3): Fouriers truc

DoorLieuwe Bakker
Deel 3
22 min

In september en oktober schreef Lieuwe Bakker twee artikelen over fouriertransformaties, een techniek die alle natuurkundigen na aan het hart ligt. Over dat onderwerp valt echter nog veel meer te vertellen – daarom vandaag deel 3 in de serie, over quantummechanica en wat ‘Fouriers truc’ wordt genoemd.

Materie

Weerstandsloze geleiding met ondeeltjes

DoorJans Henke
10 min

Enkele weken geleden bespraken we het mogelijke bestaan van ‘ondeeltjes’, die niet beschreven worden door het standaardmodel van de deeltjesfysica. Kunnen zulke ondeeltjes helpen bij het beter begrijpen van supergeleiding?