Materie

De computer als dronken creatieveling

DoorSimon Ilić

De natuurkunde is vaak inspiratie voor kunstmatige intelligentie - zoals ook blijkt uit de recente Nobelprijzen. Gastauteur Simon Ilić legt uit hoe het natuurkundige begrip diffusie te maken heeft met generatieve AI, zoals Dall.E en Stable Diffusion.

Lees meer

Materie

Terugkijken: lezingen FYSICA

DoorMarcel Vonk
2 min

De Nederlandse Natuurkundige Vereniging, die dit jaar precies een eeuw bestaat, organiseert jaarlijks de natuurkundeconferentie FYSICA. De opnames van de online-editie van dit jaar – mét voordrachten van twee Nobelprijswinnaars – zijn inmiddels terug te kijken.

Materie

Hoe groot is een scherf?

DoorMarcel Vonk
6 min

Laat een drinkglas in diggelen vallen, en de scherven zullen variëren van groot tot extreem klein. Bij het kapotte glas van een bushokje hebben alle scherven juist vrijwel dezelfde grootte. Welke natuurkunde zit er achter dat verschil?

Materie

Hoe werkt gekkotape?

DoorMarcel Vonk
4 min

Gekkotape is een doe-het-zelftape die net als het gelijknamige beestje goed aan allerlei oppervlakken kan plakken. De naam doet vermoeden dat de onderliggende natuurkunde ook hetzelfde is, maar is dat ook zo?

Deeltjes

Oneindige torens van deeltjes

DoorDamian van de Heisteeg
14 min

Maak een verre wandeling, en je komt vanzelf bijzondere dingen tegen. Voor theorieën van quantumzwaartekracht lijkt een soortgelijk verschijnsel plaats te vinden: leggen we een lange afstand af in de zogenaamde veldenruimte van deze theorieën, dan komen we ’torens’ van lichte deeltjes tegen.

Serie: Fouriertransformaties
Deeltjes

Fouriertransformaties (4): roosters en fononen

DoorLieuwe Bakker
Deel 4
12 min

In het vierde en laatste deel van zijn serie over fouriertransformaties beschrijft Lieuwe Bakker hoe zulke transformaties erg nuttig kunnen zijn voor het beschrijven natuurverschijnselen die van nature periodiek zijn, zoals de posities van atomen in een kristalrooster.

Deeltjes

Helgoland

DoorEvita Verheijden
8 min

In zijn nieuwste boek Helgoland beschrijft Carlo Rovelli de geschiedenis en filosofie van de quantummechanica. Rijk aan anekdotes, filosofische bespiegelingen én gedegen uitleg, is het boek zeer de moeite waard voor zowel leek als expert.

Foto 51 en Rosalind Franklin
Materie

Rosalind Franklin en haar foto van DNA

DoorJans Henke
10 min

Het is vandaag precies 63 jaar geleden dat de kristallograaf Rosalind Franklin overleed. Franklin was een pionier in het gebruik van röntgenstraling voor het bestuderen van de structuur van DNA, RNA en virussen.

Heelal

Kosmisch spinrag in kaart gebracht

DoorMarcel Vonk
4 min

Een internationaal team van astronomen heeft voor het eerst een stukje kosmisch web in kaart gebracht. Dat lukte zonder daarbij gebruik te hoeven maken van felle quasars.

Deeltjes

Een hint van nieuwe fysica?

DoorMarcel Vonk
10 min

Nadat in 2012 het Higgsdeeltje werd ontdekt werd het stil aan het front van de deeltjesfysica, maar recente metingen zoals die aan de ‘g-factor’ van het muon lijken hints van nieuwe fysica te bevatten. Staan we aan de vooravond van een nieuwe reeks ontdekkingen?