Heelal

Bestond er een kosmos vóór het heelal?

DoorAriane Waitz

Wie het universum bewondert krijgt al snel allerlei vragen. Een kleine 14 miljard jaar geleden vond waarschijnlijk de oerknal plaats. Maar was er daarvóór dan ook iets? Wat? Het precieze antwoord op zulke vragen weten we niet, maar de theorieën opperen interessante mogelijkheden.

Lees meer

natuurijs
Materie

IJs, een zelfhelend materiaal

DoorMenno Demmenie
8 min

Water is een van de meest bestudeerde moleculen. Desondanks kent het talloze eigenschappen die tot op de dag van vandaag moeilijk te verklaren zijn. Zo blijkt uit recent onderzoek hoe ijs zichzelf kan ‘genezen’!

Een foto genomen door een caleidoscoop
Materie

Caleidoscopen en de schoonheid van symmetrie

DoorJans Henke
6 min

Door een telescoop kun je verre objecten bekijken, door een microscoop heel kleine, maar wat zie je door een caleidoscoop?

Deeltjes

Duale Deeltjes

DoorSanne Vergouwen
10 min

We zien elementaire deeltjes vaak voor ons als puntvormige objecten die zich door het vacuüm bewegen, maar ook gelokaliseerde golven kunnen zich als deeltjes gedragen, en soms zelfs wiskundig equivalent zijn met ‘echte’ deeltjes. Sanne Vergouwen duikt dieper in de fysica van zulke solitonen.

Heelal

Het Hertzsprung-Russeldiagram

DoorMarcel Vonk
4 min

Kleine sterren, grote sterren, warme sterren, koude sterren – ze bestaan allemaal, maar niet in alle mogelijke combinaties. Door in een grafiek te tekenen welke combinaties voorkomen – het Hertzsprung-Russeldiagram – kun je veel leren over de levensloop van sterren.

prisma
Deeltjes

Spectraallijnen van quantumdeeltjes

DoorAlexander Van Spaendonck
8 min

Quantumdeeltjes kunnen licht uitzenden, maar vaak alleen licht van heel specifieke kleuren. Alexander van Spaendonck legt uit waarom dit zo is, en tot welke interessante toepassingen dat leidt.

eulerformule
Materie

De mooiste formule van de wiskunde

DoorJeremy van der Heijden
4 min

Het is vaak niet zo makkelijk om ergens de `mooiste’ in te zijn. Toch is er een wiskundige formule die door velen wordt gezien als de mooiste van het hele vakgebied. Wat is er precies zo mooi aan deze formule? En is er een makkelijke manier om aan te tonen dat hij klopt?

Materie

Laserkoeling voor quantumgassen

DoorMarcel Vonk
4 min

Wat betekent het wanneer iets extreem koud is? Het antwoord van een natuurkundige: dat betekent dat atomen en moleculen nauwelijks bewegen. In een recent review-artikel beschrijven UvA-natuurkundigen de ontwikkelingen in deze vrijwel bewegingsloze maar zeer intrigerende wereld.

tegenwind
Materie

Meten is weten!

DoorLieuwe Bakker
4 min

Afstanden meten we in meters, massa’s in kilogrammen, tijden in seconden. Voor elke natuurkundige grootheid is in de loop van de tijd een schaalverdeling ontstaan die we gebruiken om de grootheid te meten. Lieuwe Bakker bespreekt twee van de minder alledaagse schaalverdelingen: de schaal van Beaufort en de magnitudeschaal.

Heelal

Vroege astrofotografie in Amsterdam

DoorChaokang Tai
14 min

Fotografie is tegenwoordig een van de belangrijkste onderzoeksmethodes in de sterrenkunde. In de tijd dat Anton Pannekoek zijn werk deed aan de Universiteit van Amsterdam, grofweg van 1920 tot 1955, was astrofotografie echter nog allesbehalve vanzelfsprekend.