Materie

De computer als dronken creatieveling

DoorSimon Ilić

De natuurkunde is vaak inspiratie voor kunstmatige intelligentie - zoals ook blijkt uit de recente Nobelprijzen. Gastauteur Simon Ilić legt uit hoe het natuurkundige begrip diffusie te maken heeft met generatieve AI, zoals Dall.E en Stable Diffusion.

Lees meer

Materie

Laserkoeling voor quantumgassen

DoorMarcel Vonk
4 min

Wat betekent het wanneer iets extreem koud is? Het antwoord van een natuurkundige: dat betekent dat atomen en moleculen nauwelijks bewegen. In een recent review-artikel beschrijven UvA-natuurkundigen de ontwikkelingen in deze vrijwel bewegingsloze maar zeer intrigerende wereld.

tegenwind
Materie

Meten is weten!

DoorLieuwe Bakker
4 min

Afstanden meten we in meters, massa’s in kilogrammen, tijden in seconden. Voor elke natuurkundige grootheid is in de loop van de tijd een schaalverdeling ontstaan die we gebruiken om de grootheid te meten. Lieuwe Bakker bespreekt twee van de minder alledaagse schaalverdelingen: de schaal van Beaufort en de magnitudeschaal.

Heelal

Vroege astrofotografie in Amsterdam

DoorChaokang Tai
14 min

Fotografie is tegenwoordig een van de belangrijkste onderzoeksmethodes in de sterrenkunde. In de tijd dat Anton Pannekoek zijn werk deed aan de Universiteit van Amsterdam, grofweg van 1920 tot 1955, was astrofotografie echter nog allesbehalve vanzelfsprekend.

greene
Heelal

Leven we in een multiversum?

DoorSuzanne Bintanja
6 min

Brian Greene, natuurkundige en auteur van populairwetenschappelijke boeken over snaartheorie en kosmologie, is daarnaast ook een begenadigd spreker. Nieuw QU-redactielid Suzanne Bintanja bekeek de TED-talk waarin Greene zich afvraagt: ‘is ons universum het enige?’

Materie

Een goed begin – meer dan het halve werk!

DoorLieuwe Bakker
14 min

De begintoestand van een natuurkundig systeem bepaalt het verdere tijdsverloop. Als de gevoeligheid voor de precieze begincondities heel groot is, noemen we een systeem ‘chaotisch’. Hoe kun je dit fascinerende begrip het beste beschrijven, en wat gebeurt er als een systeem chaos vertoont?

Materie

De natuurkunde van de vrije wil

DoorSanne Vergouwen
2 min

Als de natuurwetten uit elke begintoestand een eindtoestand voorspellen, hebben we dan als mens nog een vrije wil? Een interessant filosofisch vraagstuk, waar ook vanuit natuurkundig perspectief wel het een en ander over te zeggen valt.

powers of two
Heelal

The Powers of Two

DoorEvita Verheijden
6 min

Onze huidige wereld wordt geregeerd door data – en alles, van het leven op aarde tot het heelal als geheel, kan uitgedrukt worden in termen van informatie. Die gedachte is het vertrekpunt van het nieuwe boek “Powers of Two: the Information Universe”, samengesteld door prof. dr. Edwin Valentijn.

kurzgesagt
Deeltjes

Snaren: bouwstenen van onze natuur?

DoorDamian van de Heisteeg
2 min

Waar bestaat de materie om ons heen precies uit? Snaartheorie probeert deeltjes te beschrijven door middel van heel kleine trillende snaren. Youtubekanaal Kurzgesagt maakte er een mooi filmpje over.

sneeuwvlok
Materie

Gebroken dimensies

DoorJeremy van der Heijden
16 min

Wat is de dimensie van een sneeuwvlokje? Om die vraag te kunnen beantwoorden duikt Jeremy van der Heijden in de mysterieuze wereld van fractals: oneindig gedetailleerde patronen die zich op steeds kleinere schaal herhalen.