Materie

De computer als dronken creatieveling

DoorSimon Ilić

De natuurkunde is vaak inspiratie voor kunstmatige intelligentie - zoals ook blijkt uit de recente Nobelprijzen. Gastauteur Simon Ilić legt uit hoe het natuurkundige begrip diffusie te maken heeft met generatieve AI, zoals Dall.E en Stable Diffusion.

Lees meer

penrose-tiling
Materie

Waarom herhalen Penrosebetegelingen nooit?

DoorMarcel Vonk
6 min

Natuurkundigen houden van regelmaat; ze zien overal patronen. Bij de term ‘patroon’ denk je aan iets herhalends, maar er zijn ook patronen die zichzelf nooit herhalen. Penrosebetegelingen zijn daar een goed voorbeeld van. Maar waarom bestaan zulke niet-herhalende patronen eigenlijk?

Heelal

Een theekransje van telescopen

DoorRenske Wierda
10 min

De Euclid-telescoop is recent aangekomen bij het lagrangepunt L2, waar hij zich heeft aangesloten bij de James Webb-telescoop en Gaia. De drie telescopen hebben elk hun eigen kracht, maar zullen elkaar ook aanvullen om een breed scala aan mysteries in de kosmologie te ontrafelen.

Heelal

Een dag in het leven van een astrofysicus

DoorSophie Schot
2 min

Een dag in het leven van een natuurkundige, of preciezer: een astrofysicus, hoe ziet die er eigenlijk uit? Het korte antwoord op die vraag is vaak: ‘Ik probeer vragen op te lossen waarvan nog niemand het antwoord heeft gevonden’. Maar dat blijft toch een beetje vaag…

Heelal

De sterkste magneten in het heelal

DoorMarcel Vonk
6 min

Een internationaal team van astronomen heeft voor het eerst een zware heliumster ontdekt met een sterk magnetisch veld. De onderzoekers vermoeden dat het een lang gezochte voorloper is van een magnetar, een magnetische neutronenster.

Heelal

Ruimtevragen van achtstegroepers

DoorJune Groothuizen
14 min

Een kind kan soms meer vragen dan duizend wetenschappers kunnen beantwoorden. De achtste groep van basisschool de Triangel ging aan de slag met vragen over de ruimte. June Groothuizen stelde de beste vragen van de kinderen aan experts, en kreeg interessante antwoorden.

Geen categorie

Confirmed, plausible or busted?

DoorVera Moerbeek
8 min

Was het echt Richard Feynman die zei: ‘Shut op and calculate’? Was de ster van Bethlehem echt een ster? Viel de appel daadwerkelijk op Sir Isaac Newtons hoofd? Je komt erachter in deze speciale Quantum Universe-editie van de Mythbusters!

Serie: Nutteloos of Nobelprijs
Materie

Trillende regenwormen

DoorCintia Perugachi Israels
Deel 4
8 min

De Ig Nobelprijs is een jaarlijkse prijs voor onderzoek dat mensen laat lachen, maar dat stiekem interessante consequenties kan hebben. Het natuurkundeonderzoek dat in 2020 in de prijzen viel had als vraag: wat gebeurt er met een regenworm als je die met een hoge frequentie laat trillen?

VPRO Zomergasten
Serie: Podcasts
Heelal

In gesprek met kosmoloog Thomas Hertog

DoorSuzanne Bintanja
Deel
2 min

Tijdens de eerste aflevering van VPRO’s Zomergasten sprak Theo Maassen uitgebreid met kosmoloog Thomas Hertog over onderwerpen als quantummechanica, zwarte gaten en de oerknal. Wie de uitzending gemist heeft kan die nog tot 13 augustus online terugkijken.

Deeltjes

Spectraallijnen van het waterstofatoom

DoorAlexander Van Spaendonck
10 min

Een belangrijke les van de quantummechanica is dat elektronen niet als simpele ‘planeetjes’ rond atoomkernen draaien: ze worden beschreven door zogeheten ‘golffuncties’. Daarmee wordt exact rekenen aan atomen bijna onmogelijk – behalve voor het waterstofatoom!