Quantum Universe jaaroverzicht 2024 (1)

DoorMarcel Vonk

Het is eind december, dus de media staan bol van de jaaroverzichten. Voor wie al dat terugblikken nog niet moe is, sluiten wij ons graag aan bij die trend. Vandaag deel 1 van het Quantum Universe-jaaroverzicht 2024, over de maanden januari t/m april.

Lees meer

calabiyau.png
Geen categorie

Snaartheorie: meer dan een theorie van snaren

DoorMarcel Vonk
16 min

Snaartheorie. De ene natuurkundige prijst de theorie de hemel in, de andere vindt het idee van minuscule snaartjes als elementaire deeltjes maar niets. Maar wat is snaartheorie nu precies, en waar zijn de loftuitingen en de kritiek op gebaseerd? In dit artikel een kort overzicht van de plus- en de minpunten.

blackhole4.jpg
Serie: Zwarte gaten
Geen categorie

Zwarte gaten (6): Een verloren weddenschap

DoorMarcel Vonk
Deel 7
16 min

Zoals we in het vorige artikel zagen, sloten drie natuurkundigen – Stephen Hawking, Kip Thorne en John Preskill – in 1997 een weddenschap af over zwarte gaten. Hawking en Thorne waren van mening dat in zwarte gaten informatie verloren gaat; Preskill dacht dat dat niet zo was. Vandaag ontdekken we wie de weddenschap won en waarom.

informationparadox.png
Serie: Zwarte gaten
Geen categorie

Zwarte gaten (5): De informatieparadox

DoorMarcel Vonk
Deel 6
16 min

In het vorige artikel in dit dossier zagen we dat zwarte gaten niet helemaal zwart zijn: ze stralen langzaam Hawkingstraling uit. Vandaag ontdekken we dat dit verschijnsel tot een onverwacht theoretisch raadsel leidt: de informatieparadox.

vacuumpomp.jpg
Serie: Zwarte gaten
Geen categorie

Zwarte gaten (4): Hawkingstraling

DoorMarcel Vonk
Deel 5
12 min

Zoals we in het vorige artikel in deze serie al zagen, is een van de interessantste aspecten van zwarte gaten dat we zowel de relativiteitstheorie als de quantummechanica nodig hebben om ze echt goed te begrijpen. Vandaag bespreken we een verrassend gevolg van deze combinatie van theorieën: zwarte gaten zijn uiteindelijk toch niet helemaal zwart!

schaaltje.jpg
Geen categorie

Symmetrieën in de natuurkunde

DoorJorrit Kruthoff
8 min

Symmetrieën zijn essentieel voor de natuurkunde. In het eerste deel van dit tweedelige artikel lees je meer over de wiskunde achter symmetrieën. In het volgende artikel zullen we ons focussen op een concreet voorbeeld in de natuur waar symmetrie een belangrijke rol speelt, namelijk ons zonnestelsel.

stan.jpg
Geen categorie

Stan Bentvelsen over de toekomst van de LHC

DoorMarcella Wijngaarden
8 min

De energie van de LHC wordt verdubbeld. Wat betekent voor de deeltjesfysica?

low_25th-gallery-090.jpg
Geen categorie

De Hubble-telescoop en donkere energie

DoorVeerle Tammer
4 min

Donkere energie is een van de grootste mysteries in de hedendaagse natuurkunde. In het tweede artikel over de Hubble-ruimtetelescoop (klik hier voor deel 1) gaan we in op hoe supernova’s bijdroegen aan de ontdekking van donkere energie.

bhthroat.png
Serie: Zwarte gaten
Geen categorie

Zwarte gaten (3): Een relativistische beschrijving

DoorMarcel Vonk
Deel 4
12 min

Zoals we in het vorige artikel hebben gezien, hebben zwarte gaten een horizon waar de ontsnappingssnelheid groter is dan de snelheid van het licht. In dit artikel zien we wat dit betekent als we ook rekening houden met de relativiteitstheorie. Zwarte gaten zijn een soort “kosmische gevangenissen” waaraan helemaal niets lijkt te kunnen ontsnappen!

horizon.jpg
Serie: Zwarte gaten
Geen categorie

Zwarte gaten (2): De horizon

DoorMarcel Vonk
Deel 3
8 min

In het eerste artikel in deze serie over zwarte gaten kwamen we al het begrip ontsnappingssnelheid tegen. Vandaag zien we hoe dit begrip ervoor zorgt dat elk zwart gat een horizon heeft: een denkbeeldig “point of no return” waarvandaan het onmogelijk lijkt om nog aan het zwarte gat te ontsnappen.