Voor wie meer wil weten

Heelal

zwart gat
Heelal

Zwarte gaten: van klein tot groot

DoorMarcel Vonk
2 min

Hoe groot is het grootste zwarte gat in ons heelal? Hoe klein het kleinste? De antwoorden weten we eigenlijk niet, maar wat we wél weten is al indrukwekkend. YouTubekanaal Kurzgesagt zette het scala aan zwarte gaten op een rijtje.

Heelal

De Hawking-Pageovergang

DoorJeremy van der Heijden
14 min

Wat hebben zwarte gaten, donuts en een faseverandering met elkaar te maken? Het antwoord: alle drie zijn aspecten van de Hawking-Pageovergang. Jeremy van der Heijden legt uit wat dat inhoudt.

Heelal

EHT onthult locatie zwart gat in Centaurus A

DoorMarcel Vonk
6 min

De Event Horizon Telescope heeft het hart van het naburige sterrenstelsel Centaurus A in ongekend detail in beeld gebracht. Astronomen hebben het centrale superzware zwarte gat gelokaliseerd en onthullen hoe daar twee gigantische jets ontstaan.

NGC5982
Heelal

‘Echt spul’ of vreemde zwaartekracht?

DoorMarcel Vonk
10 min

Is de mysterieuze donkere materie in het heelal nu écht, of zien we de gevolgen van subtiele afwijkingen van de zwaartekrachtswetten? Nieuw onderzoek legt verschillende donkerematerie-modellen en alternatieve zwaartekrachttheorieën langs de meetlat.

GR
Heelal

Algemene relativiteit in zes minuten

DoorMarcel Vonk
2 min

Kun je in zes minuten de algemene relativiteitstheorie leren? Nee, natuurlijk, maar Henry Reich van het YouTubekanaal MinutePhysics slaagt er toch goed in om in zes minuten meer te vertellen dan het gebruikelijke verhaal van de ‘bowlingbal op een trampoline’.

NICER
Heelal

Wat zit er binnen in een neutronenster?

DoorMarcel Vonk
6 min

De materie in het binnenste van neutronensterren is minder goed samen te drukken dan eerder werd gedacht. Een onderzoeksteam komt tot die conclusie nadat ze de grootte en massa hebben bepaald van de zwaarst bekende neutronenster. Wat veroorzaakt die onverwachte stijfheid?

HESS
Heelal

Op jacht naar bronnen van gammastraling

DoorMarcel Vonk
4 min

Jacco Vink (UvA) heeft een subsidie van 1,5 miljoen euro gekregen voor het ontwikkelen van gespecialiseerde camera’s voor de toekomstige zuidelijke Cherenkov Telescope Array. Met de camera’s wordt de jacht op mysterieuze bronnen van gammastraling in het heelal geopend.

Heelal

Een gespaghettificeerde ster

DoorMarcel Vonk
4 min

Sinds een paar decennia zien astronomen vanuit zwarte gaten uitbarstingen van elektromagnetische straling komen. Er werd aangenomen dat zulke uitbarstingen afkomstig zijn van uit elkaar getrokken sterren, maar pas nu is zulke ‘spaghettificatie’ ook echt waargenomen.

Heelal

Kosmisch spinrag in kaart gebracht

DoorMarcel Vonk
4 min

Een internationaal team van astronomen heeft voor het eerst een stukje kosmisch web in kaart gebracht. Dat lukte zonder daarbij gebruik te hoeven maken van felle quasars.