Voor wie meer wil weten

Deeltjes

dobbelstenen.jpg
Deeltjes

Lev Landau en de dichtheidsmatrix

DoorMarcel Vonk
14 min

22 januari is de geboortedag van de natuurkundige Lev Landau. Een van zijn vele ontdekkingen was de quantummechanische dichtheidsmatrix – een constructie die een verrassende rol speelt bij het begrijpen van zwarte gaten.

Serie: Fouriertransformaties
Deeltjes

Fourieranalyse (3): Fouriers truc

DoorLieuwe Bakker
Deel 3
22 min

In september en oktober schreef Lieuwe Bakker twee artikelen over fouriertransformaties, een techniek die alle natuurkundigen na aan het hart ligt. Over dat onderwerp valt echter nog veel meer te vertellen – daarom vandaag deel 3 in de serie, over quantummechanica en wat ‘Fouriers truc’ wordt genoemd.

verstrengeling
Deeltjes

De spookachtige quantumverstrengeling

DoorFarrokh Labib
16 min

Het begrip quantumverstrengeling is tegenwoordig vaak in het wetenschappelijke nieuws. Farrokh Labib legt uit wat dit spookachtige fenomeen inhoudt, en hoe je het met behulp van een spel met vreemde regels beter kunt begrijpen.

het allerkleinste
Deeltjes

Boekrecensie: Het allerkleinste

DoorEvita Verheijden
4 min

De DWDD University-colleges van Robbert Dijkgraaf trekken elke keer opnieuw een groot publiek. Eén van zijn colleges, ‘Het allerkleinste’, is nu door striptekenaar Dirk Ridder tot een stripboek verwerkt.

vrije trap
Deeltjes

Een optische effectbal

DoorMarcel Vonk
2 min

Heb je je ooit vergaapt aan de schitterende vrije trappen met effect van Diego Maradona, Lionel Messi en Christiano Ronaldo? Dan heb je – misschien zonder het zelf te weten – het magnuseffect in actie gezien.

schepen
Deeltjes

Het casimireffect

DoorDamian van de Heisteeg
10 min

Metalen platen op een afstandje van elkaar, zonder lading en met verwaarloosbare zwaartekracht, zouden elkaar niet moeten beïnvloeden… zou je denken. Vreemd genoeg zullen zulke platen elkaar echter tóch aantrekken – een gevolg van quantumfluctuaties dat bekend staat als het casimireffect.

koffie
Deeltjes

Een supersymmetrisch kopje koffie

DoorJeremy van der Heijden
14 min

Wiskunde is een belangrijk gereedschap in de natuurkunde, maar werkt dit ook andersom? In de jaren 80 gebruikte snaartheoreet Edward Witten natuurkunde om een wiskundige stelling over vormen te bewijzen.

Deeltjes

Deeltjes en niet-deeltjes

DoorJans Henke
10 min

Volgens het standaardmodel is alle materie opgebouwd uit 17 soorten elementaire deeltjes. Deeltjesfysicus Howard Georgi bedacht echter dat ons universum mogelijk ook een ander soort bouwstenen bevat: ‘unparticles’, oftewel ‘ondeeltjes’.

superkamiokande.jpg
Deeltjes

Protonverval: op zoek naar nieuwe fysica

DoorDamian van de Heisteeg
8 min

Protonen en neutronen, de bouwstenen van onze atomen, lijken extreem stabiel. Toch zoeken natuurkundigen in grote detectoren naar zeldzame processen waarbij protonen vervallen, in de hoop zo nieuwe natuurkunde te ontdekken.