Geen categorieVideo: Robbert Dijkgraaf over wis- en natuurkunde DoorMarcel Vonk2 minIn de zomerperiode plaatsen we op de Quantum Universe-website, naast een wekelijks inhoudelijk artikel op dinsdag, elke vrijdag een link naar een interessante populairwetenschappelijke video.
Serie: Zwarte gatenGeen categorieZwarte gaten (10): Zwarte gaten en entropie DoorMarcel VonkDeel 1114 minHoe kunnen we het aantal mogelijke toestanden van een zwart gat tellen? Om te begrijpen wat deze vraag precies inhoudt en waarom die zo van belang is voor theoretisch fysici, werpen we vandaag een eerste blik op de verrassende thermodynamische eigenschappen van zwarte gaten.
Geen categorieVideo: Snaren, legoblokjes en zwarte gaten DoorMarcel Vonk2 minWie regelmatig de Quantum Universe-website bezoekt zal eraan gewend zijn dat op onze website tweemaal per week, op dinsdag en vrijdag, een nieuw artikel wordt geplaatst. De zomer is inmiddels echter begonnen, en net als veel andere Nederlanders gaan ook de QU-redacteuren op vakantie. Daarom publiceren we van eind juni tot eind augustus maar één keer per week, op dinsdag, een nieuw artikel.
Serie: Zwarte gatenGeen categorieZwarte gaten (8): Complementariteit DoorMarcel VonkDeel 916 minIn het vorige artikel beschreven we een gedachte-experiment waarin de informatieparadox voor zwarte gaten duidelijk naar voren komt. In het experiment wordt een elektron-positronpaar gemaakt dat voor 50% in de toestand ‘elektron met spin up, positron met spin down’ is, en voor 50% in de omgekeerde toestand. We laten vervolgens één helft van het paar, bijvoorbeeld het positron, in een zwart gat verdwijnen. We zagen dat de informatieparadox in deze situatie alleen vermeden kan worden als we de informatie over de toestand van het positron weer aan het zwarte gat kunnen ontfutselen.
Serie: Zwarte gatenGeen categorieZwarte gaten (7): De informatieparadox (II) DoorMarcel VonkDeel 814 minIn dit artikel kijken we nog iets beter naar de informatieparadox en leggen we de basis voor een klassieke oplossing voor de paradox: het idee van complementariteit. In het volgende artikel zal dit idee dan in detail uitgelegd worden.
Geen categorieSnaartheorie: meer dan een theorie van snaren DoorMarcel Vonk16 minSnaartheorie. De ene natuurkundige prijst de theorie de hemel in, de andere vindt het idee van minuscule snaartjes als elementaire deeltjes maar niets. Maar wat is snaartheorie nu precies, en waar zijn de loftuitingen en de kritiek op gebaseerd? In dit artikel een kort overzicht van de plus- en de minpunten.
Serie: Zwarte gatenGeen categorieZwarte gaten (6): Een verloren weddenschap DoorMarcel VonkDeel 716 minZoals we in het vorige artikel zagen, sloten drie natuurkundigen – Stephen Hawking, Kip Thorne en John Preskill – in 1997 een weddenschap af over zwarte gaten. Hawking en Thorne waren van mening dat in zwarte gaten informatie verloren gaat; Preskill dacht dat dat niet zo was. Vandaag ontdekken we wie de weddenschap won en waarom.
Serie: Zwarte gatenGeen categorieZwarte gaten (5): De informatieparadox DoorMarcel VonkDeel 616 minIn het vorige artikel in dit dossier zagen we dat zwarte gaten niet helemaal zwart zijn: ze stralen langzaam Hawkingstraling uit. Vandaag ontdekken we dat dit verschijnsel tot een onverwacht theoretisch raadsel leidt: de informatieparadox.
Serie: Zwarte gatenGeen categorieZwarte gaten (4): Hawkingstraling DoorMarcel VonkDeel 512 minZoals we in het vorige artikel in deze serie al zagen, is een van de interessantste aspecten van zwarte gaten dat we zowel de relativiteitstheorie als de quantummechanica nodig hebben om ze echt goed te begrijpen. Vandaag bespreken we een verrassend gevolg van deze combinatie van theorieën: zwarte gaten zijn uiteindelijk toch niet helemaal zwart!